Δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) των υπουργείων Οικονομικών και Εργασίας για τον καθορισμό των όρων και των προϋποθέσεων διανομής του κοινωνικού μερίσματος έτους 2018, ύψους 710 εκατ. ευρώ.
Συγκεκριμένα, καθορίστηκαν τα κριτήρια εισοδήματος, περιουσίας, διαμονής, καθώς και λοιπά κριτήρια, για την εφάπαξ καταβολή του κοινωνικού μερίσματος έτους 2018, τις κατηγορίες των δικαιούχων, τη βάση, τον τρόπο υπολογισμού και το ύψος της παροχής ανά κατηγορία δικαιούχων, τις προϋποθέσεις, το φορέα, τη διαδικασία, το χρόνο και τον τρόπο καταβολής, το χρόνο και τρόπο ελέγχου των εισοδηματικών, περιουσιακών και των λοιπών κριτηρίων, για τη χορήγησή του, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του άρθρου 26 του ν. 4579/2018 (Α' 201) που αφορά στη διανομή του κοινωνικού μερίσματος.
Κριτήρια ένταξης στο πρόγραμμα
Η ωφελούμενη μονάδα δικαιούται το κοινωνικό μέρισμα, εφόσον πληρούνται σωρευτικά τα ακόλουθα κριτήρια εισοδήματος, περιουσίας, διαμονής, καθώς και τα λοιπά κριτήρια της παρ. 3:
1. Εισοδηματικά κριτήρια
Για την καταβολή της εισοδηματικής ενίσχυσης, το ισοδύναμο εισόδημα της ωφελούμενης μονάδας, όπως ορίζεται στο άρθρο 1, δεν πρέπει να υπερβαίνει το ποσό των 9.000 ευρώ. Η ωφελούμενη μονάδα εντάσσεται στην 1η κατηγορία δικαιούχων, εάν το ισοδύναμο εισόδημά της δεν υπερβαίνει το ποσό των 5.000 ευρώ, στη 2η κατηγορία δικαιούχων, εάν το ισοδύναμο εισόδημά της δεν υπερβαίνει το ποσό των 7.000 ευρώ και στην 3η κατηγορία δικαιούχων, εάν το ισοδύναμο εισόδημά της δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.000 ευρώ.
2. Περιουσιακά κριτήρια
α. Ακίνητη περιουσία:
Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας όλων των μελών της ωφελούμενης μονάδας, στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, όπως αυτή προσδιορίζεται για τον υπολογισμό του συμπληρωματικού ΕΝ.Φ.Ι.Α. με τις διατάξεις του ν. 4223/2013 (Α' 287) και προκύπτει από την τελευταία εκδοθείσα, μέχρι 31.10.2018, πράξη προσδιορισμού φόρου, δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολό της το ποσό των 125.000 ευρώ για μονομελή ωφελούμενη μονάδα, προσαυξανόμενη κατά 20.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως του ποσού των 185.000 ευρώ.
β. Κινητή περιουσία:
Το συνολικό ύψος των καταθέσεων όλων των μελών της ωφελούμενης μονάδας σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας ή του εξωτερικού ή/και η τρέχουσα αξία μετοχών, ομολόγων, κ.τ.λ., όπως προκύπτουν από τις ηλεκτρονικές διασταυρώσεις, δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 9.000 ευρώ για μονομελή ωφελούμενη μονάδα, πολλαπλασιαζόμενο με την αντίστοιχη κλίμακα ισοδυναμίας της ωφελούμενης μονάδας ανάλογα με τη σύνθεση αυτής.
Το συνολικό ποσό από τόκους καταθέσεων των μελών της ωφελούμενης μονάδας σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας ή του εξωτερικού, όπως έχουν δηλωθεί στη
δήλωση φορολογίας εισοδήματος (Ε1) του φορολογικού έτους 2017, δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό που προκύπτει από τον κατωτέρω μαθηματικό τύπο:
Ετήσιος τόκος = 9.000*κλίμακα ισοδυναμίας ωφελούμενης μονάδας * μέσο ετήσιο καταθετικό επιτόκιο 2017/100.
γ. Περιουσιακά τεκμήρια:
Εξαιρούνται από τη χορήγηση και δεν κρίνονται δικαιούχοι του κοινωνικού μερίσματος νοικοκυριά τα μέλη των οποίων, βάσει της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους 2017:
- Εμπίπτουν στο φόρο πολυτελούς διαβίωσης.
- Δηλώνουν δαπάνες για αμοιβές πληρωμάτων σκαφών, αναψυχής, όπως αυτές προσδιορίζονται στους κωδικούς 731, 732 του εντύπου Ε1.
- Δηλώνουν δαπάνες άνω των 1.500 ευρώ για δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία, όπως αυτές προσδιορίζονται στον κωδικό 769 του εντύπου Ε1.
- Δηλώνουν δαπάνες για οικιακούς βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό, όπως αυτές προσδιορίζονται στον κωδικό 770 του εντύπου Ε1.
Επιπλέον, εξαιρούνται από τη χορήγηση και δεν κρίνονται δικαιούχοι του κοινωνικού μερίσματος φορολογικοί κάτοικοι αλλοδαπής, οι οποίοι υποχρεούνται να υποβάλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος στην Ελλάδα, καθώς και ο/η σύζυγος αυτών.
3. Κριτήριο διαμονής και λοιπά κριτήρια (ασφάλισης, υποβολής φορολογικής δήλωσης, κ.λπ.).
Ο δικαιούχος του κοινωνικού μερίσματος πρέπει να διαμένει νόμιμα και μόνιμα στην ελληνική επικράτεια για τα τελευταία πέντε έτη, όπως αυτό προκύπτει από την υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος κατά την τελευταία πενταετία.
Ο δικαιούχος οφείλει να είναι ασφαλισμένος τουλάχιστον μία φορά σε οποιονδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης και για χρόνο ασφάλισης μεγαλύτερο του ενός μήνα, μέχρι και 31.10.2018, όπως αυτό προκύπτει από το Μητρώο 'Αμεσα Ασφαλισμένων και Συνταξιούχων του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) είτε να είναι συνταξιούχος εξ ιδίου δικαιώματος ή εκ μεταβιβάσεως είτε να λαμβάνει το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερηλίκων του άρθρου 93 του ν. 4387/2016 (Α' 85).
Το κριτήριο της υποχρεωτικής ασφάλισης τουλάχιστον μία φορά σε οποιονδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης και για χρόνο ασφάλισης μεγαλύτερο του ενός μήνα,
μέχρι 31.10.2018, δεν ισχύει για τις εξής περιπτώσεις:
α) Για δικαιούχους 67 ετών και άνω,
β) για νοικοκυριά στα οποία ο δικαιούχος ή ο συνυπόχρεος, εφόσον υπάρχει, είναι πρόσωπα με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω,
γ) για μονογονεϊκά νοικοκυριά στα οποία ένα τουλάχιστον μέλος είναι πρόσωπο με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω (κωδικοί εντύπου Ε1: 001, 002, 005, 006, 905,
906, 913 και 914).
Ο δικαιούχος του μερίσματος πρέπει να έχει υποβάλει δήλωση φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2017, καθώς και όλα τα ενήλικα μέλη του νοικοκυριού, εφόσον έχουν υποχρέωση.
Διαδικασία υποβολής αιτήσεων
Η διαδικασία υποβολής αιτήσεων αποτελείται από τα κάτωθι στάδια:
1. Η αίτηση, η οποία επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης του ν. 1599/1986 (Α' 75) ως προς τα δηλούμενα στοιχεία και συναίνεσης για τη λήψη φορολογικών δεδομένων που τηρούνται στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), υποβάλλεται από τον/την υπόχρεο ή τον/τη σύζυγο του υπόχρεου υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος της ωφελούμενης μονάδας, μέσω του διαδικτυακού τόπου του προγράμματος (www.koinonikomerisma.gr), χρησιμοποιώντας τους προσωπικούς κωδικούς πρόσβασης του πληροφοριακού συστήματος TAXISnet της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.
Κατ' εξαίρεση, είναι δυνατή η οίκοθεν καταβολή του κοινωνικού μερίσματος σε δικαιούχους, εφόσον πληρούνται σωρευτικά τα ακόλουθα κριτήρια:
α) Ο υπόχρεος ή συνυπόχρεος είναι είτε συνταξιούχος είτε λαμβάνει το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερηλίκων του άρθρου 93 του ν. 4387/2016.
β) Ο υπόχρεος ή συνυπόχρεος είναι ηλικίας 70 ετών και άνω.
γ) Δεν υπάρχουν στην ωφελούμενη μονάδα εξαρτώμενα μέλη ούτε φιλοξενούμενοι.
δ) Έχει δηλωθεί κύρια κατοικία (πίνακας αριθμ. 5 στο έντυπο Ε1) και όχι φιλοξενία σε άλλο φυσικό πρόσωπο.
ε) Είναι ενημερωμένο το πεδίο του ΑΦΜ στη βάση του ΑΜΚΑ για τον υπόχρεο και συνυπόχρεο, εφόσον υπάρχει.
2. Σε περίπτωση ωφελούμενης μονάδας που απαρτίζεται και από φιλοξενούμενα μέλη, η αίτηση υποβάλλεται αποκλειστικά από τον/την υπόχρεο ή τον/τη σύζυγο του υπόχρεου υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος της φιλοξενούσας μονάδας, για το σύνολο των μελών της ωφελούμενης μονάδας. Κατά την επεξεργασία της αίτησης, θα ζητηθεί η συναίνεση των φιλοξενούμενων ατόμων, μέσω των κωδικών τους στο TAXISnet, για τη λήψη από την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης (ΗΔΙΚΑ ΑΕ) των στοιχείων τους που τηρούνται στην ΑΑΔΕ. Η συναίνεση όλων των φιλοξενούμενων ενηλίκων εντός της προθεσμίας υποβολής της αίτησης είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ολοκλήρωσή της.
Επίσης, στα νοικοκυριά στα οποία όλα τα μέλη φιλοξενούνται από ανήλικο, η αίτηση υποβάλλεται υποχρεωτικά από τον πρώτο ενήλικο φιλοξενούμενο.
3. Όλα τα δεδομένα των μελών της ωφελούμενης μονάδας που αφορούν σε στοιχεία ταυτοποίησης, στη σύνθεση του νοικοκυριού, σε φορολογικά, οικονομικά και περιουσιακά στοιχεία, στοιχεία εγγραφής στον ΕΦΚΑ και στοιχεία ανεργίας, τα οποία είναι κατά περίπτωση αναγκαία και πρόσφορα για τον έλεγχο πλήρωσης των κριτηρίων του άρθρου 2 της παρούσας, προκύπτουν από διασυνδέσεις ή διασταυρώσεις, ιδίως, με τις βάσεις δεδομένων της ΑΑΔΕ, του ΕΦΚΑ, της ΕΑΠ και του ΟΑΕΔ, προσυμπληρώνονται αυτόματα και συγκεντρώνονται από την ΗΔΙΚΑ ΑΕ.
Όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς λαμβάνουν τα απαιτούμενα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα για τη διασφάλιση της προστασίας των δεδομένων των υποκειμένων σε όλες τις επεξεργασίες που είναι απαραίτητες για τη διαδικασία ελέγχου των κριτηρίων χορήγησης του κοινωνικού μερίσματος. Τα δεδομένα που συγκεντρώνει η ΗΔΙΚΑ ΑΕ θα χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά και μόνο για τις ανάγκες επεξεργασίας των αιτήσεων χορήγησης του κοινωνικού μερίσματος. Απαραίτητη είναι η συμπλήρωση αριθμού λογαριασμού ΙΒΑΝ. Ο αιτών φέρει την ευθύνη για τη συμπλήρωση αριθμού λογαριασμού, ο οποίος είναι έγκυρος και ενεργός και στον οποίο είναι υποχρεωτικά είτε αποκλειστικός δικαιούχος είτε συνδικαιούχος.
Εάν ο ενδιαφερόμενος δεν είναι αποκλειστικά δικαιούχος ή συνδικαιούχος στο δηλωμένο αριθμό λογαριασμού, δεν κρίνεται δικαιούχος του κοινωνικού μερίσματος και δεν πραγματοποιείται η σχετική πληρωμή, ακόμα και αν πληρούνται τα κριτήρια χορήγησής του.
Σε περίπτωση που κάποιος ΙΒΑΝ δεν είναι ενεργός, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η πίστωση του λογαριασμού, στον οποίο ο ενδιαφερόμενος είναι αποκλειστικά δικαιούχος ή συνδικαιούχος, θα πρέπει αυτός να μεταβεί στο οικείο πιστωτικό ίδρυμα και να διευθετήσει το εν λόγω ζήτημα, μέχρι τη λήξη της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων. Εάν ο ίδιος ΙΒΑΝ εμφανίζεται δηλωμένος τρεις ή περισσότερες φορές για διαφορετικούς αιτούντες, τότε η αίτηση ακυρώνεται αυτόματα.
4. Κατά την επεξεργασία της αίτησης, ο αιτών δύναται να αλλάξει τη σύνθεση της ωφελούμενης μονάδας, όπως αυτή προκύπτει από τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους 2017, με την προσθήκη τέκνου που έχει γεννηθεί, μετά την 31.12.2017, εισάγοντας τον ΑΜΚΑ του.
5. Σε περίπτωση που προκύψει ασυμφωνία στοιχείων μεταξύ ΑΦΜ και ΑΜΚΑ, ο αιτών ή τα μέλη του νοικοκυριού, ανάλογα με το μέλος στου οποίου τα στοιχεία υπάρχει ασυμφωνία, θα πρέπει εντός της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων να αιτηθεί την αλλαγή στοιχείων του ΑΜΚΑ του στα ΚΕΠ. Στη συνέχεια, θα πρέπει να προχωρήσει στην ολοκλήρωση της διαδικασίας υποβολής της αίτησης.
6. Σε περίπτωση που προκύψει ασυμφωνία των στοιχείων ΑΜΚΑ, ΑΦΜ ή του ελάχιστου χρόνου ασφάλισης, όπως αυτά προκύπτουν από το Μητρώο του ΕΦΚΑ, ο αιτών θα πρέπει εντός της προθεσμίας υποβολής αίτησης να επικαιροποιήσει τα στοιχεία του στον ΕΦΚΑ.
7. Μετά την οριστική υποβολή της αίτησης, ο αιτών ενημερώνεται αυτόματα για την έγκριση ή την απόρριψή της, καθώς και για το ύψος της παροχής.
8. Η αίτηση δύναται να ακυρωθεί από τον αιτούντα εντός της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων, ανεξάρτητα του αν έχει υποβληθεί οριστικά ή όχι- και να υποβληθεί νέα.
9. 'Ατομα που έχουν δηλώσει στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους 2017 ότι φιλοξενούνται από φυσικά πρόσωπα, δεν είναι χωριστά δικαιούχοι κοινωνικού μερίσματος.
